الف- حوضچه تخلیه و شستشوی مقدماتی به ابعاد 1×3×4 متر همراه با پمپ سیرکولاسیون.

ب- نقاله پارویی یا سبدی طول 5/2 متر عرض 30 سانتيمتر (تعداد 25 سبد)

ج-میزسورتینگ دارای ابعاد 4×2.

د-دستگاه شستشوی ثانویه و ضدعفونی که دارای ابعاد 3/0 × 5/1 متر میباشد و دارای برسهای ظریف است که سطح  میوه را تمیز می کند و به تناسب نوع میوه از پرکلرین یا متیل بروماید بمنظور ضدعفونی به آن اضافه می نمایند.

ه : دستگاه پولیش یا واکسینگ که دارای ابعاد 3/0 × 5/1 متر است و برس های مخصوص دارد که ضمن حرکت روی نقاله های غلطکی مواد پارا فینی را به میوه می رساند.

و: تونل خشک کن با هوای گرم که دارای طولی برابر 6 متر و عرضی برابر یک متراست . توسط هوای گرم کارمی کند و بمنظور خشک کردن رطوبت سطحی میوه بکار می رود.

ز: درجه بندی وزنی 6 ردیفه : دارای 5 خروجی اصلی ویک خروجی فرعی جهت میوه های خارج از استاندارد است که دارای ابعاد 5 × 5/1 مي باشد.

ح: نوارنقاله زنجیری حمل کارتن بسته بندی شده که دارای ابعاد 30 × 1 متری است بمنظور جابجایی محصول تمام.

ط: نوارنقاله حمل کارتن خالی، دارای ابعاد 120 × 1 متراست و بمنظور حمل کارتن خالی از انباربه خط تولید می باشد.

 با مراجعه به مقاله طرح توجیهی سورتینگ و بسته بندی میوه ، اطلاعات بیشتری در این خصوص کسب نمایید.

در ادامه بد نیست با ظروف بسته بندی و عملکرد بسته نیز آشنا شویم :

عملكرد بسته بندي

دو عملكرد اصلي بسته بندي عبارتند از:

1. جمع آوري محصول در واحدهاي مناسب براي جابه جايي

2. حفاظت از محصول در طول مراحل توزيع، ذخيره و بازاريابي

امروزه بسته بندی جديدي به منظور تامين طيف گسترده اي از نيازهاي محصولات كشاورزي تازه، طراحي شده است كه مي توان مهم ترين ويژگي هاي لازم آنها را، به صورت ذيل خلاصه كرد:

الف) بسته بندی ها، هنگام روي هم قرار گرفتن در طول زمان جابه جايي و حمل، براي حفظ محتويات، بايد از استحكام مكانيكي كافي برخوردار باشند.

ب)ساختار مواد بسته بندي نبايد حاوي مواد شيميايي باشد كه به مواد غذايي منتقل شده و موجب سمي شدن محصولات مي‌شود.

ج) بسته بندي بايد نيازهاي حمل و نقل و بازاريابي را بر حسب وزن، اندازه و شكل مهيا سازد. روند اخير در جهت كاهش اندازه و اشكال گوناگون بسته بندي از طريق يك دست كردن بسته‌بندي صورت مي گيرد. پالت سازي و كنترل مكانيكي، يكسان سازي را براي علمكرد اقتصادي ضروري مي سازد.

د) بسته بندي ها بايد امكان سردسازي سريع محتويات را داشته باشند. همچنين نفوذپذيري ورقه هاي پلاستيكي، نسبت به گازها، از اهميت به سزايي برخوردار است.

ه) باز يا بستن آسان، مي تواند در شرايط بازاريابي محصول مهم باشد.

و) شكل بسته بندي بايد به گونه اي باشد كه محتويات درون خود را نشان دهد.

ز) گاهي اوقات لازم است بسته بندي، نور را از خود عبور دهد و يا به عبارتي شفاف باشد.

ح) بسته بندي بايد كمكي براي عرضه در عمده فروشي ها باشد.

ط) گاهي بسته بندي براي سهولت دور انداختن، استفاده مجدد و يا بازيافت، طراحي مي شود.

ي) هزينه بسته بندي تا حد ممكن كاهش يابد.

بسته بندي از فساد ميوه ها و سبزي هاي تازه جلوگيري كرده يا آن را تا حد زيادي به تاخير مي اندازد. با وجود اين، بسته بندي نادرست ضايعات محصول را افزايش مي دهد. بسته بندي بايد در برابر آلودگي، آسيب و كاهش بيش از حد رطوبت، محصول را حفظ نمايد. از طرفي كه فقدان يك بازدارنده رطوبت اضافي، مي تواند موجب افزايش رطوبت نسبي در بسته بندي شده و به علت وجود موجودات ذره بيني، يا خراش سطحي بعضي ميوه ها، باعث فساد و پوسيدگي سريع محصولات گردد.

انواع ظروف بسته بندي

بعد از برداشت، ميوه ها و سبزي ها را در ظروف مختلف قرار داده و از مزرعه تا عمده فروشي ها حمل مي نمايند. در بيشتر مواقع، روش هايي كه توسط كشورهاي پيشرفته استفاده مي شود، شبيه به يكديگر است.

ظروف مزرعه

ظروف جمع آوري يا چيدن محصول در مزرعه، بنا به نوع محصول، منطقه و مواد در دسترس، انواع گوناگوني دارند. در مناطق مختلف جهان، از جعبه هاي چوبي يا پلاستيكي، كيسه هاي از جنس كنف، كرباس يا برزنت و سبدهاي توري و يا بافته شده از ساقه هاي انعطاف پذير، به طور گسترده اي استفاده مي شود.

ظروف حمل و نقل

از ظروف حمل و نقل، براي تسهيل در جابه جايي انواع محصولات كشاورزي استفاده مي شود. بسته بندي براي حمل ونقل و كنترل، نياز به ظرف هاي مناسبي داشته كه از محصول در برابر له شدگي، تكان و لرزش ، تحمل وزن محصولات و ظروف روي هم چيده شده، افزايش يا كاهش دماي محيطي و … محافظت نمايد.

ظروف بايد به اندازه اي محكم باشند كه امكان قرار گرفتن محصول را به تعداد مناسب روي هم، بدون خرابي يا آسيب ناشي از فشار، امكان پذير سازند. از طرفي نبايد بر تهويه گازهاي اكسيژن و دي اكسيد كربن تاثير داشته باشند، بلكه هم زمان امكان دفع گرماي ناشي از تنفس ميوه هاي تازه را ميسر نمايند. بسته بندي ايده آل شامل يك ظرف درب‌دار كاملا پر و بدون برجستگي روي آن است كه داراي استحكام كافي بوده تا تحت هر گونه شرايط جابه جايي، قادر به حفاظت از محتويات بسته باشد.

در بيشتر كشورهاي توسعه يافته، به دليل رعايت مسائل بهداشتي، ظروف حمل و نقل تنها يك‌بار استفاده شده و يا بازيافت مي شوند. اما در برخي كشورهاي در حال توسعه، اين ظروف اغلب به شركت باربري برگردانده يا فروخته مي شوند.

انواع رايج بسته بندي، شامل جعبه ها يا صندوق هاي چوبي دستگيره دار، جعبه ها يا صندوق هاي سيمي، جعبه هاي تخته سه‌لا و سبدها هستند. انتخاب ظروف خاص براي ميوه هاي گوناگون كار دشواري است. چرا كه با توجه به منطقه، فاصله تا بازار، شيوه هاي پيش سردسازي، كميت يا وزن حمل شده و دسترسي و هزينه مواد اوليه، ممكن است از انواع متفاوتي استفاده شود. كارتن هاي شياردار، براي حمل ميوه هاي گرمسيري و نيمه گرمسيري به كار مي روند، وزن سبك و هزينه پايين توليد، از مزيت هاي اين ظروف است.

بسته بندي هاي مصرفي

استفاده از بسته بندي هاي مصرفي در اندازه كوچك، با افزايش فروشگاه هاي زنجيره اي و سوپر ماركت ها براي خرده فروشي، رشد چشمگيري داشته است. اين نوع بسته بندي، به صورت ظروف كاغذي و يا پلاستيكي، در دسترس مشتريان بوده تا آنها بتوانند خريدهايشان را به سهولت انجام دهند.

بسته بندي هاي مصرفي از انواع زير هستند:

الف) كيسه ها كه از جنس كاغذ، ورقه يا توري پلاستيكي ساخته شده اند

ب) سبدهاي شكل دار مقوايي، پلاستيكي شفاف براي نمايش محتويات آن و يا همراه جداكننده هايي براي ميوه هاي خاص طراحي شده اند.

ج) سبدهاي مستطيلي يا گرد كوچك كه از مقواي پوشش دار، موم دار و يا مواد ديگر ساخته شده اند.

كيسه ها

كاربردي ترين بسته بندي در بخش مصرف كننده نهايي، به علت ارزاني قيمت، سهولت پر شدن و سهولت دوخت، كيسه هاي نايلوني هستند. اين نوع كيسه ها، در اندازه ها و جنس هاي مختلفي در دسترس بوده، اما نسبت به اغلب بسته بندي هاي ديگر، حفاظت كمتري در برابر آسيب فيزيكي ايجاد مي كنند.

كيسه هاي ورقه اي پلاستيكي

ورقه هاي شفاف و نيمه شفاف زيادي با تركيبات گوناگون، به لحاظ تجاري و بعضي از آنها با قيمت هاي پايين تري نسبت به كاغذ كرافت، پارچه نخي و كرباس در دسترس هستند. كيسه هاي پيش ساخته با مارك هاي متفاوتي در بازار مصرف وجود دارد كه با دستگاه هاي خودكار ساخته مي شوند.

مزاياي كيسه هاي پلاستيكي عبارتند از:

الف) ديد بصري مناسب با محصول بسته بندي شده (در نوع شفاف)

ب) نفوذپذيري محدود نسبت به بخار آب و ممانعت از كاهش رطوبت محصول

ج) استحكام و مقاومت نسبتا مناسب در برابر پارگي

كيسه هاي توري

حداكثر مقدار جريان هوا براي محتويات درون بسته بندي، در كيسه توري انجام مي شود. اين توري ها با وجود روزنه هاي 3 تا 6 ميلي متري بين رشته اي، جريان آزاد هوارا درون كيسه امكان پذير مي سازند. كيسه هاي توري از مواد گوناگوني ساخته شده اند كه رشته هاي نازك پلاستيكي، نخ پنبه اي و رشته هاي تابيده از كاغذ فرآوري شده، رايج ترين آنها به شمار مي روند.

مزيت هاي مهم كيسه هاي توري عبارتند از:

الف) تهويه عالي براي تبادل گرما قبل از مراحل سردسازي

ب) جلوگيري از افزايش رطوبت نسبي در كيسه براي محصولات و ايجاد شرايط نامطلوب

ج) ديد بصري مناسب محصول

ه) دوخت آسان

كيسه هاي توري براي بسته بندي پرتقال، سيب زميني وپياز مناسب هستند. زيرا اين محصولات در كيسه هاي توري، نسبت به ورقه پلاستيكي، سريع تر سرد شده و خطر پوسيدگي محصول در طول يك دوره طولاني فروش در كيسه توري، نسبت به نوع پلاستيكي آن، كمتر خواهد بود. بسته بندي سيب ها در كيسه هاي توري رواج كمتري دارد، چون آنها معمولا قبل از بسته بندي سرد مي شوند و در نتيجه احتمال پوسيدگي سيب ها تا زمان فروش، از پرتقال كمتر است.

سيني هاي مصرفي

نوع مناسبي از بسته بندي مصرفي براي عرضه در سطح عمده فروشي يا در فروشگاه هاي خرده فروشي، سيني شكل دار است، اين سيني ها از نئوپان، پلاستيك اسفنجي شكل دار و يا پلاستيك شفاف ساخته شده اند كه در اندازه هاي مختلفي مورد استفاده قرار مي گيرند. رايج ترين سيني هاي كاربردي براي نگه داشتن 4 تا 6 سيب، يا پرتقال، در لايه اي مجزا طراحي شده اند. سيني هاي بزرگ تر و گودتر، تعداد ميوه هاي بيشتري را در اندازه هاي متوسط در دو لايه، يا به شكل هرم نگه مي دارند.

انواع مواد بسته بندي

در بازار از لحاظ تجاري، انواع مواد بسته بندي با ويژگي هاي عملكردي خاصي براي بسته بندي ميوه ها و سبزي ها تازه در دسترس است كه عبارتند از: چوب، پارچه، كاغذ و پلاستيك

چوب و منسوجات

ظروف چوبي به طور سنتي براي حمل فله اي ميوه ها و سبزي ها به بازار استفاده مي شوند. چوب، حفاظت مكانيكي خوب، ويژگي هاي روي هم چيده شدن مناسب و تحمل وزن بالا را نشان مي دهد. با اين حال، اين ماده بازدارنده مناسب گاز، يا رطوبت زياد نبوده و مي تواند خود منبع آلودگي براي محصولات محسوب شود. به تدريج با ورود موادي از قبيل پلي‌استايرن، پلي پروپيلن وپلي اتيلن، اين مواد جايگزين ظرف هاي چوبي شدند كه هم وزن سبك تر داشته و هم هزينه هاي حمل و نقل پايين تري دارند.

بسته بندي هاي پارچه اي مانند گوني هاي كنفي، هنوز هم براي حمل فله اي ميوه ها و سبزي ها در مقادير كم به بازار استفاده مي شوند. لازم به ذكر است كه گوني هاي كنفي با اين كه بادوام بوده و مقاومت بالايي نسبت به پارگي دارند، اما قابليت كشش اندكي داشته، نسبت به رطوبت و گازها، بازدارنده هاي بسيار ضعيفي هستند و در معرض پوسيدگي كپكي قرار مي گيرند، به همين علت، بايد كيسه هاي كاغذي چند جداره، جايگزين آنها شوند.

كاغذ و مقوا

امروزه در اكثر نقاط دنيا، كاغذ و مقوا رايج ترين مواد بسته بندي به حساب مي آيند. بسته بندي كاغذ و مقوا، حدود 30% از 70 ميليون تن محصولات كاغذي توليد شده در سال، به ارزش تقريبا 16 ميليارد دلار را در بازار تشكيل مي دهد.

خمير كاغذ توسط هيدروليز قليايي يا اسيدي تكه هاي چوب، به دست مي‌آيد. به اين صورت كه خمير در آب شناور مانده و با پروانه هاي چرخشي كوبيده مي شود، در اين قسمت، تيغه هايي براي تقسيم طولي فيبرهاي سلولزي وجود دارد. آنگاه فيبرها پالايش شده و به منظور كاهش مقدار رطوبت از غلطك هاي گرمايي عبور داده مي شوند. سپس براي دادن ويژگي هاي نهايي سطح به كاغذ، از غلطك هاي پاياني گذرانده مي شوند.